Tα Χωριά

Η περιοχή της Στυμφαλίας -και της μαγευτικής μυθικής λίμνης- περιλαμβάνει τα πρώην δημοτικά διαμερίσματα Καστανιάς, Λαύκας, Δροσοπηγής, Στυμφαλίας, Κυλλήνης, Καλλιάνων (έδρα του πρώην δήμου), Ψαρίου, Ασπρόκαμπου, Κεφαλαρίου. Με αυτή τη σύσταση είχε έκταση 205.072 στρέμματα και πληθυσμό περί τους 3.000 κατοίκους. Η περιοχή έχει πλέον ενταχθεί στον νέο δήμο Σικυωνίων με έδρα το Κιάτο που προέκυψε από την συνένωση των καταργημένων δήμων Σικυωνίων,  Στυμφαλίας και Φενεού. Σε αρκετά απ' τα χωριά κατοικούν κυρίως υπερήλικες - τα τελευταία χρόνια ο πληθυσμός έχει μειωθεί στο μισό- και μόνον οι παραλίμνια  χωριά εμφανίζουν πληθυσμιακή ανάκαμψη. Η βασική ασχολία των κατοίκων είναι η γεωργία και η κτηνοτροφία, ενώ σήμερα αναπτύσσεται και ο τουρισμός.

Η μακρόστενη, φυσικού κάλλους κοιλάδα όπου και η περιώνυμη λίμνη, εκτείνεται κατά μήκος της νότιας πλευράς του όρους Κυλλήνη (Ζήρια) και από το άλλο μέρος περικλείεται από τα ελατοσκεπή όρη Γερόντειον (Μαυροβούνι), Σκύαθις ή Όρυξις (Πάρνια), Ολίγυρτος (Σκίπιζα) και ανατολικότερα το Απέλαυρον (Γιδόμαντρα), ο Γαβριάς, και η Βέσεζα.  Στις πλαγιές και τα χαμηλά αυτών των βουνών βρίσκονται τα χωριά της Στυμφαλίας.

Καλλιάνοι

Αν και μικρό χωριό ορίσθηκε το 1822 πρωτεύουσα του παλαιού δήμου Στυμφαλίας για γεωγραφικούς λόγους, μια και βρίσκεται κοντά στο κέντρο όλων των χωριών. Βρίσκεται στο όρος Κυλλήνη, σε υψόμετρο 700 μέτρων. Έχει 280 κατοίκους, και διαθέτει ιατρείο, κτηνιατρείο, ταχυδρομείο και αστυνομικό σταθμό.

Στυμφαλία

Είναι ορεινό χωριό της Ζήρειας στα βόρεια της λίμνης, με 200 κατοίκους και σε περιβάλλον με πολλά νερά. Αποτελείται από τους ο ικισμούς Κιόνια -Δρίζα  - Μάτσιζα. Στη Δρίζα κάθε χρόνο στα μέσα του Σεπτέμβρη γίνεται εμποροπανήγυρις. Εδώ το 1930 ανακαλύφθηκαν τα ερείπια της αρχαίας Στυμφαλίας. Σήμερα το χωριό παρουσιάζει έντονη ανάπτυξη.

Ψάρι

ΤοΨάρι, σε υψόμετρο 660 μέτρων, με 500 περίπου κατοίκους, έχει σημαντικό θρησκευτικό ιστορικό. Στο Ψάρι έχει γεννηθεί ο ’γιος Νικόλαος ο εξ Ιχθύος («χωρίον Ψάρι περίπου των της Κορινθίας ορίων κείμενον»), ο οποίος 12 ετών άφησε το Ψάρι και πήγε στην Σηλιβρία της Ανατολικής Θράκης, κοντά στην Κωνσταντινούπολη.  Δραστηριοποιήθηκε επαγγελματικά στο εμπόριο, και σε μια δύσκολη εποχή όπως εκείνη- είχαν περάσει μόλις 60 χρόνια από την άλωση- κήρυττε τον Χριστιανισμό, με αποτέλεσμα το 1566 την σύλληψή του και τον αποκεφαλισμό του. Στο χωριό έχει χτιστεί εκκλησία προς τιμή του. Το όνομά αποδίδεται στο σχήμα ραχοκοκαλιάς ψαριού της, πιο κοντινής κορυφής. Οι βασικές ασχολίες είναι η κτηνοτροφία

Κεφαλάρι

Έχει 380 περίπου κατοίκους και βρίσκεται αμφιθεατρικά κτισμένο στα 800 μέτρα στους πρόποδες της Κυλλήνης (Ζήρειας). Στη Ντούσια – η παλιά ονομασία για το Κεφαλάρι- ξαπόστασε κάποτε στην ομώνυμη πηγή του - απ’ όπου και το όνομα- ο Μακρυγιάννης όταν μαζί με το Γκούρα έφθασαν εκεί για να αντιμετωπίσουν τις εμφύλιες ταραχές του 1824. Έχει περίπου 380 κατοίκους, οι οποίοι ασχολούνται με τη γεωργία και τη κτηνοτροφία. Στην πλατεία μπορούμε να ξαποστάσουμε κάτω από τον τεράστιο υπεραιωνόβιο πλάτανο. Στον κάμπο του ρέει ο ποταμός Σοφαίνετος.

Ασπρόκαμπος

Στον Ασπρόκαμπο, ψηλά σ' ένα βράχο του όρους Γαβριά, υπάρχει η "’σπρη Βούλα". Οι ντόποι λένε ότι ήλιος τη φωτίζει όλες τις εποχέςτου χρόνου, μόνο όταν το ρολόι" δείχνει ώρα 12 το μεσημέρι. Από εκεί πήρε το όνομά του το χωριό. που βρίσκεται στους πρόποδες του Γαμβριά, στα 760 μέτρα. Οι 300 περίπου κάτοικοί του ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία και ιδιαίτερα με αμπελώνες. Διάσημο είναι το "Ασπροκαμπίτικο" κρασί του χωριού.

Κυλλήνη (Μπούζι)

Οι 150 κάτοικοί του, οι οποίοι ασχολούνται με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Είναι τόπος καταγωγής του μακαριστού επισκόπου Αβύδου Γεράσιμου, που ξεκίνησε τσοπανάκι από τη Ζήρεια.

Λαύκα

Ζωντανό χωριό, που μοιάζει να είναι φυτεμένο στις ρίζες των βουνών που το περιβάλλουν, που βρίσκεται στο δυτικό άκρο του πρώην δήμου Στυμφαλίας, σε υψόμετρο 650 μέτρα και σε απόσταση 47 χλμ. νοτιοδυτικά του Κιάτου. Διαθέτει υπέροχη θέα, και Λαογραφικό Μουσείο, το «Γ. Γ. Μήλιος».

Καστανιά

Η Καστανιά είναι ένα χωριό με καταπληκτικό φυσικό περιβάλλον, που οφείλει το όνομά του στις καστανιές που υπήρχαν κάποτε στην περιοχή. Βρίσκεται αμφιθεατρικά κτισμένη σε υψόμετρο 1100 μ. στη Ζήρεια. Οι Καστανιώτες συμμετείχαν στην επανάσταση του '21 με αρχηγό τον ηρωικό χιλίαρχο Γεώργιο Παπανίκα -φίλο και συμπολεμιστή του Κολοκοτρώνη. Είναι τόπος καταγωγής του θρυλικού γιατρού γερο-Στάθη. Έχει 150 κατοίκους.-, με κύρια ασχολία γεωργία, κτηνοτροφία και τουρισμό.

Δροσοπηγή (Μπάσι)

Βρίσκεται στα βορειοδυτικά της λίμνης σε υψόμετρο 800 μέτρων. Στην είσοδο του χωριού στέκει βιγλάτορας, ο Νοταραίικος πύργος